Quy Định Pháp Luật Về Quản Lý Chất Thải Tại Việt Nam

1. Phân loại chất thải

Theo Khoản 24 Điều 3 Luật Bảo vệ Môi trường 2020, chất thải được phân thành 03 nhóm chính:

Chất thải rắn sinh hoạt: Phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân (rác thải sinh hoạt, thức ăn thừa...).

Chất thải công nghiệp: Từ hoạt động sản xuất, kinh doanh (phế liệu, bao bì, hóa chất...).

Chất thải nguy hại: Có thành phần độc hại (pin, ắc quy, chất thải y tế, dầu nhớt...).

2. Trách nhiệm phân loại tại nguồn

Khoản 1 Điều 75 Luật Bảo vệ Môi trường 2020 quy định:

"Hộ gia đình, cá nhân phải phân loại chất thải rắn sinh hoạt thành 03 loại: chất thải hữu cơ, chất thải có thể tái chế và chất thải còn lại, trước khi chuyển giao cho đơn vị thu gom."

3. Quy trình thu gom và xử lý

Điều 79 Luật Bảo vệ Môi trường 2020 yêu cầu:

Chất thải nguy hại phải được thu gom riêng, vận chuyển bằng phương tiện chuyên dụng.

Chất thải công nghiệp phải được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Nghị định 08/2022/NĐ-CP (Điều 15) quy định chi tiết về xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ đốt, chôn lấp hoặc ủ compost.

4. Chế tài xử phạt

Nghị định 45/2022/NĐ-CP (Điều 20) phạt tiền từ 3–5 triệu đồng đối với cá nhân không phân loại rác tại nguồn.

Doanh nghiệp xả thải vượt quy chuẩn có thể bị phạt đến 2 tỷ đồng (Điều 24 Nghị định 45/2022).

Chính Sách Tái Chế Chất Thải Và Trách Nhiệm Mở Rộng Của Nhà Sản Xuất (EPR)

1. Quy định về tái chế bắt buộc

Điều 54 Luật Bảo vệ Môi trường 2020 áp dụng EPR (Extended Producer Responsibility) đối với 06 nhóm sản phẩm

"Nhà sản xuất, nhập khẩu phải tái chế sản phẩm, bao bì đạt tỷ lệ bắt buộc theo lộ trình (ví dụ: 15% bao bì nhựa từ 2024)."

2. Hệ thống thu hồi và tái chế

Thông tư 02/2022/TT-BTNMT hướng dẫn:

Doanh nghiệp phải lập kế hoạch tái chế hằng năm và báo cáo Bộ Tài nguyên & Môi trường.

Tham gia hệ thống đóng góp tài chính (ví dụ: PRO Vietnam) để hỗ trợ thu gom chất thải.

3. Công nghệ tái chế tiên tiến

Quyết định 491/QĐ-TTg (2022) khuyến khích ứng dụng công nghệ đốt rác phát điện, biến rác thải nhựa thành nguyên liệu xây dựng.

4. Ưu đãi cho doanh nghiệp tái chế

Nghị định 08/2022/NĐ-CP (Điều 12) miễn giảm 15% thuế TNDN cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ xử lý chất thải.

Hỗ trợ vay vốn ưu đãi từ Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam.